Tại sao cần hiệu đính bản dịch?
Hiệu đính bản dịch là gì? Đây là quá trình chỉnh sửa bản dịch máy sao cho chính xác và dễ hiểu hơn. Mức độ hiệu đính phụ thuộc vào chất lượng của văn bản nguồn và chất lượng của bản dịch máy. Ngoài ra nó còn tuỳ vào thỏa thuận giữa khách hàng và đơn vị dịch thuật.
Tóm lại, nhu cầu dịch thuật ngày càng lớn hơn mức cung ứng của thị trường. Ngày nay, máy móc ngày càng tiến bộ khi dịch thuật. Hơn nữa nhu cầu cho các cặp ngôn ngữ thị trường dịch thuật ngày càng mở rộng. Nhờ thế, các bản dịch có chất lượng thấp sẽ nhanh chóng bị đào thải. Sự cạnh tranh ngày càng gia tăng trên thị trường quốc tế buộc người dịch phải đặt chất lượng lên hàng đầu kể từ cách trình bày cho đến sản phẩm.
Dịch vụ dịch thuật chất lượng đang trên đà phát triển. Tuy nhiên, số lượng dịch giả giỏi thì có hạn và thời gian dịch thủ công kéo dài đã ảnh hưởng đến nhiều bộ phận trong ngành dịch thuật. Một trong những giải pháp cho tình trạng này là hiệu đính các bản dịch bằng máy. Trước đây, việc này không đem lại nhiều hiệu quả. Lý do là vì người hiệu đính phải tốn thời gian sửa nhiều lỗi do dịch máy gây ra. Những lỗi này có thể tránh được nếu như tài liệu được dịch bởi con người. Tuy nhiên, những tiến bộ trong dịch máy có thể giúp người dịch tiết kiệm 10-20% thời gian dịch thuật. Ngoài ra, bản dịch máy còn đáp ứng theo chuẩn văn phong bản địa nhờ có khâu hiệu đính theo các cặp ngôn ngữ sẵn có.
Các hình thức hiệu đính bản dịch máy
Bản dịch máy ngày càng có chất lượng tốt hơn. Tuy nhiên, ngay cả những loại máy móc tốt nhất cũng không thể đưa ra bản dịch có chất lượng tương đương với bản dịch của con người. Máy móc hiện có bộ nhớ dịch được lưu trữ trong cơ sở dữ liệu nâng cao. Tuy nhiên, những yếu tố như ngôn ngữ tượng hình, sắc thái văn hóa và văn bản đặc trưng vẫn có thể khiến cho người dịch đưa ra bản dịch không chính xác hoặc làm người đọc cảm thấy khó hiểu. Giải pháp là nhờ một người dịch bản ngữ đánh giá tài liệu sau khi đã hiệu đính.
Có ba hình thức hiệu đính bao gồm:
- Hiệu đính một phần. Khi lựa chọn hình thức này, người dịch chỉ cần đảm bảo văn bản đọc dễ hiểu. Hiệu đính một phần ít chú trọng về mặt nội dung, sắc thái hoặc ngữ pháp nâng cao. Hình thức hiệu đính này sẽ phù hợp nếu bản dịch máy có chất lượng đủ tốt.
- Hiệu đính toàn bộ. Chất lượng của bản dịch máy tuỳ vào thỏa thuận giữa khách hàng và đơn vị dịch thuật. Văn bản được hiệu đính phải dễ đọc, dễ hiểu, có độ chính xác cao và không được mắc lỗi. Một văn bản đã được hiệu đính toàn bộ có thể được coi là một bản dịch hoàn thiện.
- Hiệu đính bản dịch do biên dịch viên là người bản xứ thực hiện. Hình thức hiệu đính này đưa ra bản dịch có chất lượng cao nhất. Bản dịch sẽ có nội dung tự nhiên như được chính người bản xứ viết. Bản dịch phải bao gồm tất cả thành ngữ và ngôn ngữ tượng hình được dịch sang ngôn ngữ đích. Ngoài ra, nó còn cần đảm bảo tương đồng về mặt văn hóa. Nghĩa là người bản địa có thể hiểu được toàn bộ thông điệp mà văn bản truyền tải.
Cần kiểm tra sau khi hiệu đính để đảm bảo không có thông tin nào bị máy vô tình xóa hoặc thêm vào. Bản dịch cần loại bỏ các từ ngữ hoặc thông tin mang tính xúc phạm hoặc thiếu tế nhị. Ngoài ra, nó còn không được chứa lỗi chính tả trong văn bản. Bạn sẽ cần hiệu đính toàn bộ nếu muốn đảm bảo tính chính xác của các thuật ngữ chính, dấu chấm câu, ngữ pháp, định dạng, v.v… trong văn bản.
Tiết kiệm thời gian và tiền bạc khi hiệu đính bản dịch
Hiệu đính là một công việc tiêu tốn khá nhiều thời gian và chi phí. Sau đây là các bước có thể tối ưu quá trình hiệu đính nếu muốn tiết kiệm chi phí.
- Văn bản nguồn có nội dung rõ ràng và dễ hiểu. Nếu văn bản nguồn đảm bảo có các từ được dùng một cách nhất quán, các thuật ngữ chính xác, định dạng không bị nén quá mức và không có thông tin nhạy cảm về mặt văn hóa thì người hiệu đính sẽ giảm bớt được thời gian dành cho việc chỉnh sửa.
- Sổ tay hướng dẫn phong cách dịch thuật. Người dịch có thể dùng mẫu sẵn trong sổ tay phong cách dịch thuật để đẩy nhanh quá trình dịch.
- Tìm hiểu thuật ngữ. Trước khi dịch thuật cần xác định rõ các thuật ngữ được dùng trong văn bản. Ngoài ra, cần cập nhật cơ sở dữ liệu của thuật ngữ cũng như cơ sở dữ liệu bộ nhớ dịch cho dự án và ngôn ngữ cần dịch.
Mỗi dự án yêu cầu bản dịch có mức độ chuyên nghiệp và chính xác khác nhau. Các công việc liên quan đến các yếu tố chẳng hạn như học thuật, y tế, pháp lý hoặc hợp đồng bắt buộc cần có người dịch đảm nhiệm công việc dịch thuật. Nếu bạn lựa chọn dịch vụ dịch máy, hãy trao đổi với đơn vị dịch thuật về hình thức hiệu đính phù hợp dựa trên nhóm khách hàng sẽ đọc sản phẩm của bạn.
