Biên dịch viên giỏi, ngoài kiến thức, phải là người có được những phẩm chất nhất định. Dịch thuật vốn không phải là một công việc dễ dàng. Vậy mà có nhiều người thực hiện dịch thuật một cách rất cẩu thả. Họ tin rằng chỉ cần tìm một vài từ đồng nghĩa, rồi sắp xếp chúng lại. Họ không chú trọng tạo nên một tổng thể thống nhất, mạch lạc. Làm như vậy, họ không thể làm ra một bản dịch hoàn hảo.
Nếu bạn muốn dịch thuật tốt, bạn phải đáp ứng một số tiêu chí nhất định. Không phải ai cũng đã có sẵn những tiêu chí này. Tuy nhiên, chúng ta có thể rèn luyện để trở thành một biên dịch viên xuất sắc.
PHẨM CHẤT CỦA BIÊN DỊCH VIÊN GIỎI
Năng lực ngôn ngữ:
Để có một bản dịch tốt, bạn cần phải tìm đến một biên dịch viên giỏi. Người có kiến thức ngoại ngữ tốt không hẳn đã là một biên dịch giỏi. Nói cách khác, một biên dịch giỏi phải là người sở hữu các kỹ năng để:
- Phân tích đúng ý nghĩa, nội dung
- Truyền đạt chính xác sang ngôn ngữ đích.
Bên cạnh đó, họ cũng phải nhạy bén đối với những thay đổi và phát triển trong ngôn ngữ.
Kỹ năng biên dịch:
Các biên dịch giỏi phải có trình độ sử dụng ngôn ngữ vượt bậc. Không chỉ thông thạo về mặt ngôn ngữ, kỹ năng biên dịch cũng là một yếu tố rất quan trọng.
Biên dịch viên giỏi phải biết cách:
- Diễn đạt lại thông tin chính xác
- Giữ được văn phong
- Biết cách xác định các quy tắc giao tiếp và tương tác của cộng đồng
- Nắm được sự khác biệt của các yếu tố phi ngôn ngữ
Biên dịch giỏi cũng phải biết cách tận dụng một cách hiệu quả:
- Các công cụ tìm kiếm
- Phần mềm hỗ trợ dịch thuật
- Tài nguyên điện tử
- Từ điển song ngữ, bách khoa toàn thư…
Từ những nguồn tài nguyên này, bạn có thể phát triển kiến thức cần thiết để trở thành một biên dịch chuyên nghiệp.
Kiến thức nền tảng:
Một biên dịch giỏi cần phải có vốn hiểu biết về chủ đề mình dịch, cho dù đó là dịch về tài liệu kỹ thuật, hay pháp lý. Kiến thức nền giúp biên dịch hiểu và phân tích cấu trúc vĩ mô và sự gắn kết tổng thể của tài liệu. Nâng cao kiến thức trong các lĩnh vực chuyên ngành và áp dụng thực tế giúp tăng cường thế mạnh của biên dịch.
Năng lực công nghệ:
Biên dịch viên cần phải sẵn sàng học hỏi thêm về các công nghệ mới, biết cách sử dụng hiệu quả và nhanh chóng, tích hợp nhiều phần mềm hỗ trợ chỉnh sửa, dịch thuật, dịch thuật ngữ, bố cục, nghiên cứu tài liệu (ví dụ: xử lý văn bản, kiểm tra chính tả và ngữ pháp, internet, bộ nhớ dịch, cơ sở dữ liệu thuật ngữ) cũng như biết cách tạo và quản lý cơ sở tệp và dữ liệu.
Quản lý thời gian và căng thẳng tốt:
Đối với biên dịch, ai cũng có những giới hạn nhất định về khả năng dịch trong một giờ. Tất nhiên, ở một mức độ nào đó, thì còn phụ thuộc vào kỹ năng và kinh nghiệm của người dịch, cũng như tính chất của tài liệu. Biên dịch viên nên quản lý tốt thời gian để làm việc đúng tiến độ và thời hạn, đồng thời tránh căng thẳng trong công việc.
Nắm bắt được nhu cầu của khách hàng:
Hãy xem xét kỹ lưỡng quan điểm và nội dung mà tác giả muốn truyền đạt. Hãy đặt mình vào vị trí của người đọc, để biết và xác định được nhu cầu của họ cũng như khả năng của bạn. Biên dịch giỏi phải kết hợp được các yếu tố sau: Thể hiện chính xác và trung thành với ý tưởng của tác giả, đồng thời diễn đạt dễ hiểu và phù hợp với thị hiếu của người đọc.
Đạo đức:
Đây là một yếu tố rất quan trọng. Giống như bất kỳ công việc nào khác, dịch thuật đòi hỏi một tiêu chuẩn đạo đức đặc biệt. Người dịch phải trung thành với tài liệu và ý tưởng của tài liệu nguồn và không thêm bất kỳ ý kiến cá nhân nào.
Đây là một yếu tố vô cùng quan trọng đối với một biên dịch giỏi. Có thể một trong số các bạn đã có sẵn phẩm chất này, nếu chưa có thì bạn cần phải rèn luyện thêm.
Đọc thêm:
5 Cách giúp bạn cải thiện kỹ năng biên dịch
